Ο τουρισμός αποτελεί τη σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας. Είναι ένας τομέας ο οποίος συνεισφέρει στο ένα πέμπτο περίπου του ΑΕΠ και απασχολεί σχεδόν ένα εκατομμύριο εργαζομένους. Επιπλέον, αποτελεί σημαντική πηγή οικονομικών πόρων της χώρας, ενισχύοντας άμεσα ή έμμεσα, μια σειρά άλλων κλάδων και δραστηριοτήτων. Αποτελώντας έναν εν τη γενέσει του εξωστρεφή τομέα, συμβάλλει στην εξισορρόπηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Ο τομέας του Τουρισμού αλληλοεπιδρά με πλήθος άλλων τομέων, με την τουριστική πολιτική να καθορίζει τον χαρακτήρα, τα μοντέλα ανάπτυξης και το περιβάλλον λειτουργίας όχι μόνο των τουριστικών επιχειρήσεων, αλλά και επιχειρήσεων που ανήκουν σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Το Υπουργείο Τουρισμού, με βάση τις οδηγίες που δοθήκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, διαμόρφωσε το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης,
λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες στον τομέα του τουρισμού, όπως έχουν προκύψει από την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης αλλά και των έκτακτων γεγονότων όπως η πρόσφατη υγειονομική κρίση. Επιπλέον, έχει λάβει υπόψη τις στρατηγικές πολιτικές που απορρέουν από άλλα Εθνικά αλλά και Ευρωπαϊκά κείμενα και τα οποία δεσμεύουν άμεσα ή έμμεσα τη χώρα.
Στο παρόν Σχέδιο ΤΠΑ, αποτυπώνεται η προτεινόμενη στρατηγική του Τομέα, για το χρονικό διάστημα 2021-2025, αναλύεται η συμβολή του ΤΠΑ στην επίτευξη των στόχων και των προτεραιοτήτων του συνολικού Εθνικού Προγράμματος καθώς και η συμπληρωματικότητά του με τις πολιτικές των ευρωπαϊκών οργάνων.
Στα κεφάλαια που ακολουθούν προσδιορίζονται και ιεραρχούνται οι ειδικοί αναπτυξιακοί στόχοι του Τομέα, καθορίζονται οι Άξονες Προτεραιότητας και περιγράφονται οι κατηγορίες έργων και δράσεων αντίστοιχα. Επιπλέον, τεκμηριώνεται η ανάγκη χρηματοδότησής τους από το ΕΠΑ με πρόσθετους πόρους από τους κατανεμηθέντες. Τέλος, παρατίθεται συνοπτική περιγραφή της διαδικασίας σχεδιασμού του προγράμματος και του πλαισίου συνεργασίας του Υπουργείου Τουρισμού με άλλους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες.
Οι κύριες προτεραιότητες και ενδεικτικές δράσεις που έχει θέσει το Υπουργείο Τουρισμού, με ιεραρχική προτεραιότητα για την περίοδο προγραμματισμού του ΕΠΑ 2021-2025, είναι:
- ΒΙΩΣΙΜΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
1.1. Πλάνο δράσης για δημιουργία προορισμών διεθνούς εμβέλειας της χώρας και δημιουργία φορέων διαχείρισης προορισμού.
1.2. Δημιουργία και τλειτουργία θεματικού Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού.
1.3.Δημιουργία Πλαισίου Πιστοποίησης Βιώσιμων Προορισμών και «Πράσινων»
Τουριστικών μονάδων.
1.4. Ανάπτυξη και προβολή της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και του
οικοτουρισμού, σε όλη τη χώρα.
- ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ – ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
- 2.1. Εξειδίκευση της Τουριστικής Στρατηγική ΣΥΜΒΙΩ Τ21-30 σε δράσεις.
- 2.2. Δημιουργία ενός Ανταγωνιστικού Εθνικού Τουριστικού Χαρτοφυλακίου, με έμφαση
στην ποιότητα υπηρεσιών και τη βελτίωση της εμπειρίας.
- 2.3. Προσέλκυση τουριστικών επενδύσεων, με κεφάλαια τόσο από την Ελλάδα, όσο και
από το εξωτερικό.
- 2.4. Ενίσχυση περαιτέρω του Θαλάσσιου Τουρισμού, ως φυσιολογική και ποιοτική
εξέλιξη του παρόντος κυρίαρχου μοντέλου τουρισμού.
- 2.5. Συστηματική υποστήριξη και ανάδειξη των θεματικών μορφών τουρισμού και
ανάπτυξη ολοκληρωμένων και θεματικών τουριστικών προϊόντων που θα έχουν το χαρακτήρα της «μοναδικής εμπειρίας».
- ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
- 3.1. Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες αυτής.
- 3.2. Ίδρυση νέων και ενίσχυση υφιστάμενων φορέων τουριστικής εκπαίδευσης.
- 3.3. Πρόγραμμα ανάπτυξης τουριστικής συνείδησης στο σχολείο.
- 3.4. Κατάρτιση επαγγελματιών σε ενότητες της τουριστικής βιομηχανίας,.
- 3.5. Συνεχή προγράμματα κατάρτισης σε στοχευμένα αντικείμενα θεματικού τουρισμού.
- 3.6. Πιστοποίηση προσόντων των επαγγελματιών τουρισμού, με στόχο την αναβάθμιση
της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες.
- ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣ
4.1. Είσοδος σε νέες ξένες αγορές και ειδικότερα σε αυτές της Κίνας, Ινδίας, Σαουδικής
Αραβίας, HAE, Καναδά και ΗΠΑ.
- 4.2. Προώθηση και προβολή του τουριστικού προϊόντος της Ελλάδος.
- 4.3. Ειδική προβολή του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας.
- 4.4. Ειδική προβολή της χώρας ως τουριστικού προορισμού πολυτελείας και τουρισμού
ευεξίας.
Π1: Σχέδιο Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΤΠΑ) Τουρισμού
- ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ
5.1. Διοικητική Υποστήριξη της Υπηρεσίας Διαχείρισης
5.2. Τεχνική Βοήθεια Μεταβατικής Περιόδου ΕΠΑ Υπ. Τουρισμού
5.3.Υπηρεσίες τεχνικής βοήθειας προς την Υπηρεσία Διαχείρισης και τους
εμπλεκόμενους φορείς
5.4. Ενέργειες δημοσιότητας και προβολής του Προγράμματος
Ο προϋπολογισμός που αναλογεί ΤΠΑ Τουρισμού 2021 – 2025, έχει επί του παρόντος ανώτατο όριο τα 60 εκατομμύρια Ευρώ. Το ποσό αυτό απέχει πολύ από το να είναι επαρκές ώστε να καλύψει τις ανάγκες που έχουν προκύψει όχι μόνο λόγω της τρέχουσας συγκυρίας, αλλά και τις πάγιες ανάγκες που σε ετήσια βάση καλύπτονται από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Πιο αναλυτικά, το ποσό των 8.233.000€ έχει ήδη εγκριθεί για την εκπόνηση Μελετών Ωρίμανσης έργων που θα ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Δεδομένου ότι απαιτείται συνολικά περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ για τις ενέργειες τεχνικής βοήθειας στο πλαίσιο του ΤΠΑ του Τουρισμού, το διαθέσιμο υπόλοιπο για την υλοποίηση της εκπεφρασμένης στρατηγικής στον τομέα του τουρισμού ανέρχεται στα 50.767.000€. Εντούτοις, το Υπουργείο Τουρισμού, καλείται να δαπανήσει σημαντικά ποσά σε έργα και δράσεις που κρίνονται απαραίτητα για την εκπλήρωση της αποστολής του και των οποίων το συνολικό κόστος υπερβαίνει τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό των 60 εκατομμυρίων ευρώ. Πιο συγκεκριμένα:
i. Δράσεις Προβολής και διαφήμισης του ΕΟΤ: Η ετήσια δαπάνη για τις δράσεις προβολής ξεπερνά τα 20.000.000€, παρουσιάζεται δε απορρόφηση που προσεγγίζει το 100% ετησίως. Επομένως, για την πενταετία 2021-2025 απαιτούνται τουλάχιστον 100.000.000€ για τις ανάγκες της δράσης αυτής, η συνέχιση της οποίας καθίσταται επιβεβλημένη, ειδικά στη σημερινή συγκυρία. Δεδομένου ότι ο ΕΟΤ δεν έχει άλλη πηγή χρηματοδότησης για τις δράσεις προβολής, συνδιαφήμισης και δημοσίων σχέσεων, γίνεται αντιληπτό ότι δημιουργείται ένα μεγάλο κενό στην χρηματοδοτική κάλυψη της προβολής της χώρας.
ii. Πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους». Το πρόγραμμα για το έτος 2020 χρηματοδοτείται από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με δικαιούχο το Υπουργείο Τουρισμού και συνολικό προϋπολογισμό 100.000.000 ευρώ. Καθώς μέχρι σήμερα έχουν γίνει πληρωμές ύψους 767.500,€, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα του ποσού των 99.232.950€ για το 2021.Επιπρόσθετοι πόροι θα χρειαστούν αν επιλεγεί η συνέχισή της Δράσης μέχρι το 2025.
iii. Προγράμματα και Δράσεις Κατάρτισης και Μετεκπαίδευσης στον τουριστικό τομέα. Οι δράσεις αυτές είναι προγραμματισμένες να χρηματοδοτούνται από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέχρι και το 2022. Η συνολική δαπάνη που απαιτείται να καλυφθεί για τα έτη 2021-2022 ανέρχεται σε 4.000.000€, ενώ σήμερα υπάρχει υπόλοιπο προϋπολογισμού προς αποπεράτωση, ύψους 2.840.759€. Αυτό το κονδύλι καλύπτει μόνο ένα τμήμα των αναγκαίων έργων εκπαίδευσης και κατάρτισης των εργαζομένων στον τουρισμό και θα χρειαστεί να προστεθεί στον συνολικό προϋπολογισμό του ΤΠΑ του Τουρισμού.
-
iv. Έργο «Στερέωση και Αποκατάσταση Οικονομείου και Ναού Αγίων Πάντων Δάφνης Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους με διαμόρφωση Περιβάλλοντος Χώρου – Επανάχρηση ως Χώρων Φιλοξενίας», προϋπολογισμού 1.416.346,61€.
v. Έργο «Αποκατάσταση και Εξοπλισμός Τουριστικού Περιπτέρου Ιδαίου Άντρου και Διαμόρφωση του ως Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών, προϋπολογισμού 1.505.500,00€.
vi. Έργο «Εθνικό παρατηρητήριο Βιώσιμης τουριστικής Ανάπτυξης», με προϋπολογισμό 20.000,00€.
vii. Έργο «Ελληνικός Δορυφόρος Λογαριασμός Τουρισμού», που αφορά την ανάπτυξη ενός σχεδίου προδιαγραφών για το τελικό έργο, με Π/Υ 60.000,00€.
Από τα παραπάνω παραδείγματα γίνεται εύκολα κατανοητό ότι, το επί του παρόντος διατιθέμενο ποσό δεν αρκεί για την κάλυψη των αναγκών του τομέα. Εφόσον κριθεί ότι τα ανωτέρω έργα θα ενταχθούν στο πλαίσιο του παρόντος ΤΠΑ Τουρισμού 2021 – 2025, απαιτείται η αύξηση του προϋπολογισμού του κατά τουλάχιστον 180.000.000€.